Via het hanentrapje op de rand van de kap gezeten

Ontvangen op de molen van de maand augustus, door de molenaars Judo Goris en Theo Sanders kregen wij van BoZinBeeld een rondleiding van maalzolder tot kapzolder. Twee molenaars die gedreven zijn de molen Johanna in Huijbergen in volle glorie te laten pronken. In geuren en kleuren kan er ook vertelt worden over de geschiedenis van de molen, wat ook mogelijk is omdat er heden ten dage een pracht van een educatief gebouw naast de molen staat, waar men met grote en kleine groepjes ook met wat minder goed weer een fantastische uitleg over het wel en wee van molen Johanna verteld kan worden.

De Johanna is een ronde stenen molen aan de Bergsestraat te Huijbergen, in de Noord-Brabantse gemeente Woensdrecht. De molen is in 1862 in opdracht van Petrus Johannes Backx gebouwd, op aanraden van de pastoor van de plaatselijke parochie, die een molen in zijn parochie wilde hebben. De parochie was in 1859 gehalveerd omdat Kalmthoutse Hoek was weggevallen.

Na de afscheiding van België in 1830 was er een landsgrens door de parochie getrokken, maar de parochie is daarna nog bijna dertig jaar een geheel gebleven. De bouwvergunning die voor de Johanna is verleend vermeldde ook gebruik als oliemolen en mogelijk is de molen ook als zodanig ingericht geweest. Ook bevond zich een zaagwerk in de Johanna.

Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd de molen gebruikt om graan te malen en elektriciteit op te wekken.

In de jaren 60 van de twintigste eeuw raakte de molen in verval. Hij werd in 1966 aan de gemeente Huijbergen verkocht, die hem meteen heeft laten restaureren. Dit is gedaan door de firma Doornbos van het plaatsje A. dorp uit Groningen die de molen circa 1968/1969 maalvaardig gemaakt heeft. Elke restaurateur heeft zijn eigen logo zo ook de firma Doornbos een duifje heeft. Dit duifje is sinds vorig jaar weer terug geplaatst op de vangstok van de molen.

Als men een kijkje in de molen neemt vallen de naambordjes op van de onderdelen in en aan de molen. En in de kap van de Johanna heeft ooit een bijennest gezeten waar nog een klein stukje van te zien is. Daarnaast hangt een ouderwets stuk Reuzel (varkensvet) waar de as mee ingevet werd in vroegere tijd. Tegenwoordig gebeurd dat met smeervet. Rondom de educatieve ruimte word een tuin gerealiseerd met vergeten groente, en te zijner tijd zal er ook een imker wat bijenkasten plaatsen om ook daar meer uitleg over te kunnen geven.

Kom gerust eens langs bij molen Johanna, deze staat naast de voormalige melkfabriek in Huijbergen. Wappert de vlag bij de molen, dan is daar zeker iemand aanwezig die u rond kan leiden. Ook Huijbergen heeft een interessante geschiedenis, die zeker de moeite waard is om daar van kennis te nemen. Rondom een wijde omtrek van de molen is er een prachtig natuur gebied waar men kan wandelen of fietsen. Leuk om te weten dat het nationale molen dag is op 14 en 15 mei 2022.

  

Technische gegevens / Geschiedenis

Type:

ronde stenen beltmolen

Functie

korenmolen

Inrichting

2 koppel maalstenen

Vlucht:

23,10 m.

Wieksysteem:

Oud-Hollands

Binnenroede:

23,10 m., ijzer, gelast, fabr. Vaags, nummer 138, bouwjaar 2006

Buitenroede:

23,10 m., ijzer, gelast, fabr. Vaags, nummer 137, bouwjaar 2006

As:

hout, met gietijzeren askop, fabr. A. v. Aerschot, Kempense IJzergieterij en Smederij te Herenthals (B), lengte 4,55 m.

Vang:

Vlaamse vang met vangstok.

Bovenwiel of aswiel:

63 kammen, steek 13,6 cm.

Overige molen- of aandrijfwielen:

Schijfloop: 34 staven
Spoorwiel: 76 kammen, steek 8 cm.
Steenrondsel: 27 staven

Overbrengingsverhoudingen:

1:5,2

Belt- of stellinghoogte:

3,70 m.

Kruiwerk:

Engels kruiwerk

Biotoop:

Bedenkelijk

Rijksmonument nummer

22877

RD-coördinaten

X = 84,533 Y = 383,447

GPS-coördinaten

51°26,14'N 4°22,43'E

Specificaties

Maalstenen: 2 koppels 17er kunststenen
Luiwerk: sleepluiwerk met luitafel

 

Adres: Bergsestraat 25, 4635 RD 

Functie: korenmolen, oorspronkelijk koren-, olie- en zaagmolen

Eigenaar: gemeente Woensdrecht

Bouwjaar: 1862

Molenaars: Judo Goris / Theo Sanders

Bezoekmogelijkheid: Op zondag van 12.00 uur tot 17.00 uur op afspraak. Woensdag tot 16.00uur en op andere dagen als de molen draait.

 

Foto's en tekst Bastin van Elzakkers