Op 19 april wordt er een lezing gegeven in Het Markiezenhof over Bertha Hertogh. Bertha Hertogh haalde in 1950 het wereldnieuws toen zij als 13-jarig meisje het middelpunt was van een juridisch gevecht tussen haar West-Brabantse ouders en haar Maleisische adoptiemoeder. Bergen op Zoom kwam dankzij Bertha op de wereldkaart te staan. De lezing wordt gegeven door drs. Wim Reijnders, directeur Het Markiezenhof.
Conflict christendom en de islam
Adrianus Petrus Hertogh, vader van Bertha, werd in september 1924 als KNIL-militair naar Nederlands-Indië gezonden, trouwde en stichtte er een gezin. In 1937 werd Bertha in Chimahi Indonesië geboren. Azië werd in 1942 bij de Tweede Wereldoorlog betrokken, vlak nadat de Japanners de oorlogsvloot van Amerika op Hawaï (Pearl Harbour) aanvielen en vernietigden. Dit had grote gevolgen voor het gezin Hertogh. Haar vader werd naar een interneringskamp gestuurd door de Japanners en haar moeder bleef achter met vijf kinderen. Het gezin werd destijds opgevangen door de grootmoeder van Bertha. Deze dame speelde een cruciale rol in het leven van Bertha. Bertha werd meegegeven aan Che Aminah, de vriendin van haar grootmoeder. Ze werd opgevoed in een islamitische samenleving en uiteindelijk uitgehuwelijkt volgens moslimrituelen.
Na de oorlog bleek Bertha spoorloos. Toen Bertha's ouders haar naar Nederland probeerde te halen ontstonden er problemen. Voor de adoptiemoeder was het emotioneel niet te accepteren dat Bertha terug ging naar haar biologische ouders die ze acht jaar niet gezien hadden. Concrete afspraken maken lukte niet meer en een rechtszaak was het gevolg. Uiteindelijk werd besloten dat Bertha's toekomst in Bergen op Zoom zou liggen. Met als resultaat een ware opstand van de moslimgemeenschap in Singapore. Het leven stond in Singapore drie dagen stil met achttien doden en tweehonderd gewonden als gevolg.
Terug in Bergen op Zoom
Bij aankomst in Bergen op Zoom werd Bertha warm onthaald. Dit was echter maar van korte duur gezien de angst die er heerste dat de onrust in Singapore zou overslaan naar Bergen op Zoom. Ook was men bang dat Bertha ontvoerd zou worden. Veel dreigbrieven volgden, ze werd dag en nacht bewaakt. Het resulteerde in een jarenlange bewaking door de politie en indirect door Comité Bertha Hertogh.
Bertha heeft veel meegemaakt op jonge leeftijd, zo is ze de spil in een conflict, wat resulteerde in onenigheid tussen de islam en het christendom. Zelfs toen Bertha terug was bij haar ouders in Bergen op Zoom, bleef ze slachtoffer van de strijd om macht, ze werd het middelpunt van vermeende gevaren, waardoor ze in haar puberjaren een gevangene was in deze stad.
Wim Reijnders
Wim Reijnders studeerde voor leerkracht aan de Pedagogische Academie in Oudenbosch, volgde MO-A en MO-B geschiedenis in Tilburg, studeerde geschiedenis aan de Rijksuniversiteit in Utrecht en deed vervolgens de archiefopleiding in Den Haag. Hij gaf les op de middelbare school, werkte voor diverse archiefdiensten, was directeur van het Textielmuseum in Tilburg en is sinds 2003 directeur van Het Markiezenhof in Bergen op Zoom.
Praktische informatie
De lezing maakt deel uit van de lezingencyclus ‘Conflicten en gevechten' en wordt mede georganiseerd door Het Markiezenhof, Gemeentearchief Roosendaal en het Regionaal Archief West-Brabant. De lezing vindt plaats op donderdag 19 april in Het Markiezenhof in Bergen op Zoom, Steenbergsestraat 8. De toegang is gratis.
Aanvang lezing: 20.00 uur. In verband met een beperkt aantal plaatsen adviseren wij u om op tijd aanwezig te zijn.
Bijschrift foto:
Bertha Hertogh, collectie Het Markiezenhof
